Category Zsbip

Zaistniałe w XVI i ciągnące się jeszcze w XVII wieku spory religijne spowodowały w konsekwencji osłabienie wartości religijnych. Ogół chrześcijan, obserwując starcia zwolenników dwóch skrajnie przeciwnych orientacji, począł objawiać zwątpienie. Pomimo kontrreformacji katolickiej, której dobrodziejstwa były niezaprzeczalne, prestiż papiestwa stopniowo się zmniejszał. Absolutyzm władców sprzyjał ewolucji umysłów, nadając pojęciu państwa nowe znaczenie, pozbawiając je pierwiastka religijnego. Kuria miała powody do zaniepokojenia. Jedynym papieżem, który ów niepokój podzielał, był Innocenty XI. Jeżeli był on względnie powściągliwy w sporze z Ludwikiem XIV, to dlatego, że przeczuwał tendencję zmierzającą do akceptacji nie sformułowanej jeszcze tezy o rozdziale Kościoła od państwa. Państwo stawało się stopniowo wszechwładne i niektórzy, zwłaszcza we Francji, uważali, iż powinno ono wykonywać zarówno władzę świecką jak i duchowną, aby uniknąć, jak pisał o tym

Po Innocentym XII nastąpił Klemens XI, którego pontyfikat trwał nieco ponad 20 lat (1700-1721). Jego polityka jako władcy świeckiego przyspieszyła kres wpływów papiestwa w Europie. Nieszczęsna interwencja papieża w sprawie sukcesji hiszpańskiej spowodowała pogwałcenie suwerenności Państwa Kościelnego w okolicznościach skłaniających do postawienia pytania o sens jego egzystencji. Odtąd państwa europejskie uważały za anachronizm istnienie terytorium pod zwierzchnictwem papieża. Prawdę mówiąc, długotrwały pontyfikat Klemensa XI pozostał w pamięci tylko dlatego, iż prowadził on zdecydowane działania przeciwko jansenistom.

Urzędy Sekretariatu Ogólnego obejmują 8 biur, których kompetencje są różne: Biuro Prawne, Biuro Spraw Osobowych i Stanu Cywilnego, Rachunkowość Centralna, Biuro Filatelistyczne i Numizmatyczne, Poczta i Telegraf, Aprowizacja, Urząd Straży Porządkowej, Biuro Informacji Pielgrzymów i Turystów.

Papież sprawuje swą suwerenną władzę przy pomocy rady, Świętego Kolegium, organów rządowych, to jest Sekretariatu Stanu, Rady do Spraw Publicznych Kościoła, kongregacji rzymskich, organów administracyjnych, czyli urzędów, administracji pałacowych i trybunałów, wreszcie organów doradczych, to jest rad, komisji i komitetów, o czym będzie mowa w następnym rozdziale. Wszystko stanowi skomplikowaną całość, której na ogół nie zna się zbyt dobrze. _

Z uwagi na zagęszczenie budynków i instalacji w Watykanie Główny Zarząd Służb Technicznych sprawuje odpowiedzialne funkcje rozdzielone pomiędzy różne służby, Służba budowlana odpowiedzialna jest za nowe budownictwo oraz naprawy i konserwację starych budynków: jej zawdzięczamy nową Salę Audien- cyjną (7000 miejsc siedzących i 15 000 stojących) w południowej części Miasta, obok Pałacu Świętego Oficjum, według projektu Pier Luigi Nerviego. Jednym z najpoważniejszych i stałych zadań tej służby jest naprawa dachów i murów zewnętrznych. Na niej również ciąży obowiązek nadzorowania i utrzymania dróg.

KONGREGACJA NAUKI (DOKTRYNY) WIARY ma za zadanie obronę wiary i moralności katolickiej. Bada ona nowe doktryny i ocenia je. Przedstawiane są jej do oceny także prace naukowe. Posiada również kompetencje dyscyplinarne w niektórych dziedzinach. Do Kongregacji tej włączona jest Międzynarodowa Komisja Teologiczna oraz Papieska Komisja Biblijna.

Przykłady z przeszłości skłoniły papieży do zaostrzenia przepisów gwarantujących wyborcom pełną i całkowitą swobodę wyboru. Zewnętrzne ingerencje polityczne, na przykład weto (ekskluzywa) ze strony Austrii podczas konklawe w 1823 roku wobec kardynała Severoli czy w roku 1903 wobec kardynała Rampolli de Tindaro oraz Hiszpanii podczas konklawe w 1830 roku wobec kardynała Giustinianiego, praktycznie stały się obecnie niemożliwe. W regulaminie konklawe z października 1975 roku Paweł VI posunął się jeszcze dalej, wyraźnie zakazując pod karą ekskomuniki jakiegokolwiek uzgadniania kandydata na papieża za życia poprzednika, jak również uzgadniania propozycji zawierającej warunki stawiane kardynałowi czy biskupowi, który mógłby zostać obrany papieżem. Te ograniczenia miały na celu jedynie uniemożliwienie i zakazanie manipulacji, które sprowadziłyby wybory papieża do poziomu niektórych wyborów politycznych. Nie można przy tym nie doceniać trudno zrozumiałej, nie dającej się określić sprawy interwencji Boskiej w wybór elekta. Jakże nie wspomnieć tu o stosunkowo niedawnym zwierzeniu jednego z elektorów, wyrażającego zadowolenie z wyboru papieża, którego przed wyborem, mówiąc po ludzku, nie darzył zbyt przychylnym uczuciem: ,,To Duch Święty pokierował naszym wyborem!”. Można by przytoczyć inne podobne świadectwa.

27 marca 1796 roku Bonaparte objął dowództwo nad armią włoską, którą Dyrektoriat wysyłał w celu zaatakowania Austrii w Lombardii. Przyszły cesarz Francuzów myślał tylko o Austrii, W wydanej do żołnierzy tuż przed zdobyciem Turynu odezwie ostrzegał: „Prochy pogromców Tarkwiniusza są jeszcze deptane przez morderców BassyilleW. Dyrektoriat z góry przyznał rację Bonapartemu, kierując do niego 7 maja posłanie, które zawierało w istocie nakaz grabieży Wiecznego Miasta: ,(Niektóre z jego pięknych monumentów, posągów, obrazów, medali, bibliotek, brązów, srebrnych Madonn, a nawet dzwonów, wynagrodzą nam koszty wizyty, którą mu [papieżowi! złożymy”.

Ludwik XIV był poruszony różnymi komentarzami Innocentego XI na temat odwołania Edyktu nantejskiego w 1685 roku, o czym doniósł królowi ambasador. Król postanowił się zemścić. Okazja nadarzyła się wkrótce. Ambasady różnych państw w Rzymie przyzwyczaiły się do traktowania dzielnic, w których znajdują się ich budynki, jako terytorium korzystającego z immunitetu dyplomatycznego. Nadużycie tego przywileju zachęcało do rozboju, ponieważ policja papieska nie mogła interweniować na tych terenach. Papież odwołał ten niezgodny z prawem zwyczaj, do tego stopnia nadużywany, że wszystkie misje zagraniczne chętnie się podporządkowały rozkazowi papieża. Jedynie Francja stanowiła wyjątek. Na polecenie Ludwika XIV ambasador Francji, markiz Charles Henri de Lavardin (1644-1701), wtargnął w roku 1687 do Rzymu na czele zbrojnego oddziału złożonego z 600 ludzi pod pretekstem utrzymania porządku w „wolnej strefie” ambasady. Innocenty XI ekskomunikował ambasadora. Król francuski odpowiedział na ten krok oddając nuncjusza w Paryżu pod nadzór policji oraz nakazał ponownie swoim oddziałom zająć hrabstwo Venaissin. Wtedy papież obłożył króla klątwą, o czym go potajemnie powiadomił. Posunięcie to, o którym mało kto wiedział, papież bowiem nie chciał nadawać mu rozgłosu, skłoniło Ludwika XIV do większej powściągliwości w działaniu. Trzeba było jednak czekać na pontyfikat Aleksandra VIII (1689-1691), aby porozumienie stało się możliwe.

Pius XII pozostawił po sobie znaczną spuściznę doktrynalną. Dwie z jego encyklik zasługują na przypomnienie. W Summi Pontificatus z 20 października 1939 roku papież podkreślił, że Kościół nie potępia żadnej formy rządów, a jedynym kryterium, którym się winien kierować, jest szczere poszukiwanie przez państwo wspólnego dobra dla wszystkich ludzi. Nie jest możliwe – mówił papież – uważać za poszukujące wspólnego dobra państwo, które „samo podaje się za absolutnego władcę, nie otrzymawszy na to od kogokolwiek mandatu”. W Sertum Lae- titiae z 1 listopada 1939 roku, skierowanej do episkopatu Stanów Zjednoczonych, papież nalegał na konieczność takiego działania, aby „bogactwo stworzone przez Boga dla wszystkich ludzi stało się udziałem wszystkich wedle zasad sprawiedliwości i miłosierdzia”, dodając, że prawo i obowiązek organizowania pracy ludzkiej spoczywa na pracodawcy i pracobiorcy, przy czym jeden i drugi powinni wykazać troskę o zadośćuczynienie słusznym potrzebom tych, którzy korzystają z owoców ich pracy. Państwo powinno interweniować jedynie w przypadku bezczynności lub uchylania się jednej ze stron. Wśród inicjatyw Piusa XII należy szczególnie wymienić pgłoszenie w czasie obchodów Roku Świętego 1950 dogmatu o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny.

Rada do Spraw Publicznych Kościoła działa przede wszystkim za pośrednictwem dyplomacji watykańskiej. Stolica Apostolska jest reprezentowana w 100 państwach przez nuncjuszy oraz pronuncjuszy: posiada delegatów papieskich w 14 państwach i w 6 grupach państw oraz przedstawicieli w 31 organizacjach międzynarodowych253. Rozróżnienie między nuncjuszem i pro- nuncjuszem wynika z przestrzegania lub nieprzestrzegania postanowień traktatu wiedeńskiego w sprawie obsadzania stanowiska dziekana korpusu dyplomatycznego, potwierdzonych przez konwencję wiedeńską z 22 marca-14 kwietnia 1961 roku o stosunkach dyplomatycznych: w państwach, które ją ratyfikowały, przedstawicielem Stolicy Apostolskiej jest nuncjusz, w innych pronuncjusz. Delegat apostolski reprezentuje Stolicę Apostolską w państwach, z którymi nie utrzymuje ona stosunków dyplomatycznych.