VATICANUM II

Tendencje, jakie ujawniły się w czasie Vaticanum II, skłoniły Stolicę Apostolską po 1965 roku do przeprowadzenia różnych reform. Najbardziej widoczną, wywołującą najwięcej nie wygasłych jeszcze namiętności, była reforma liturgii. Rażące nadużycia oraz najbardziej niestosowne, niekiedy nawet skandaliczne innowacje przyczyniły się do zniekształcenia ducha konstytucji o liturgii świętej. Stwierdziła to Kongregacja Spraw Kultu Bożego223, oświadczając:

„Stopniowe przechodzenie do nowych i nowoczesnych form, które uwzględnia zarazem ogólny plan reform oraz wielką różnorodność sytuacji, zostało przychylnie przyjęte przez większość duchowieństwa i wiernych, chociaż napotykało niekiedy pewne opory i oznaki zniecierpliwienia. Jedni bowiem, pod pretekstem przestrzegania dawnej tradycji przyjęli z goryczą zmiany: inni w obliczu nagłości potrzeb pasterskich uważali, że nie powinno się czekać na opublikowanie ostatnich reform. Rezultat jest taki, że niektórzy podjęli inicjatywy osobiste, wygotowali opracowania pośpieszne, niekiedy fantazyjne twory, dodatki lub uproszczenia, które są często sprzeczne z podstawowymi zasadami liturgii. W ten sposób głęboko zmącili świadomość wiernych, przede wszystkim przeciwstawiając się sprawie zrównoważonej odnowy, czyniąc ją o wiele trudniejszą”.

Sobór poruszył palące kwestie, dotyczące bądź dyscypliny kościelnej – celibat księży, wybór biskupów, wybór papieża, dopuszczenie chrześcijan niekatolików do komunii eucharystycznej – bądź moralności – regulacja urodzin, rozwody, spędzanie płodu, eutanazja, itd. Zadaniem Pawła VI było przypomnienie lub sprecyzowanie doktryny Kościoła. Uczynił to w licznych dokumentach, encyklikach, konstytucjach, adhortacjach i listach apostolskich oraz w nie mniej licznych przemówieniach. W tym miejscu możemy tylko fragmentarycznie przedstawić równie doniosłe doktrynalne osiągnięcia papieża.