APOSTOLSKA BIBLIOTEKA WATYKAŃSKA

Pierwsza biblioteka papieska została utworzona na Lateranie w IV wieku. Grabieże pałacu papieskiego, przeniesienie się papieży do Francji w XIV wieku, wreszcie pożar, który uszkodził poważnie Lateran podczas pobytu papieży w Awinionie, pociągnęły za sobą niepowetowane straty w zbiorach biblioteki, niezbyt jeszcze wtedy licznych, ale niezwykle cennych. Jan XXII założył w Awinionie nową bibliotekę, której zbiory pozostały we Francji: część ich po rozmaitych perypetiach powróciła do Stolicy Apostolskiej dopiero w 1891 roku268.

Mikołaj V opracował projekt biblioteki dostępnej dla uczonych i badaczy, zgromadził też pierwsze zbiory. Urzeczywistnienie tego projektu przypadło w udziale papieżowi Sykstusowi IV. Bullą Ad decorem miliłantis Ecclesiae z 15 czerwca 1475 roku utworzył Bibliotekę Watykańską. Sykstus V ulokował ją w pomieszczeniach zajmowanych do dziś. Wielu papieży troszczyło się o wzbogacenie Biblioteki w liczne rękopisy oraz najbardziej rzadkie i poszukiwane książki: Grzegorz XV, Aleksander VII, Aleksander VIII, Benedykt XIV, Leon XIII, a nade wszystko Pius XI – „papież-bibliotekarz”, który przez długi czas był prefektem Biblioteki Ambrozjańskiej w Mediolanie. Powierzył on Bibliotekę Watykańską opiece kardynała Tisseranta, wielkiego erudyty, który przeprowadził reorganizację administracji oraz liczne zmiany techniczne.

Biblioteka Watykańska posiada około 60 000 rękopisów, 730 000 druków, 100 000 autografów i map geograficznych. Bibliotece, kierowanej przez prefekta i wiceprefekta wspomaganych przez 40 współpracowników, podlegają dwa muzea, chrześcijańskie i świeckie, gabinet medali i doskonała szkoła bibliotekarstwa, założona przez Piusa XI w 1934 roku.

Biblioteka Watykańska wzbogaca się nieustannie. Na przykład w roku 1966 Paweł VI podarował osobiście do zbiorów bibliotecznych słynny papirus Bodmer, zawierający najstarszy znany tekst grecki Listów św. Piotra269. Biblioteka publikuje pewną liczbę wydawnictw naukowych.