PAPIEŻ POMIĘDZY FRANCISZKIEM I I KAROLEM V CZ. 2

5 czerwca Klemens VII postanowił skapitulować. Dwa dni później niemiecko-hiszpański garnizon zastąpił na Zamku Sw. Anioła gwardię szwajcarską oraz kilku żołnierzy chroniących papieża. Z dobrowolnego pustelnika stał się papież jeńcem. 8 grudnia udało mu się zbiec w przebraniu i dotrzeć do Or- vieto, a następnie do Viterbo. Dopiero 6 października 1528 roku mógł powrócić do Watykanu. Udał się najpierw do Bazyliki Sw. Piotra, gdzie ze łzami w oczach padł na twarz przed grobem Apostoła. Miał powody do płaczu. Wieczne Miasto leżało w gruzach, pośród których odkrywano zbiorowe groby pomordowanych. Z 55 000 mieszkańców przed zdobyciem i grabieżą Rzymu172, pozostało około 35 000 osób: masakry, epidemie, masowa ucieczka tych, którzy zdołali się ocalić, zmniejszyły o jedną trzecią ludność miasta, która już na długo przedtem nie mogła być porównywana pod względem liczebności z ludnością Rzymu z czasów cezarów173.

Karol V miał świadomość swej odpowiedzialności za wydarzenia, o których Erazm z Rotterdamu (1469-1536} napisał: ,,To nie był upadek miasta, ale wręcz zawalenie się świata”174. Dlatego cesarz okazał się powściągliwy, kiedy w pierwszych dniach sierpnia 1529 roku rozpoczynano w Cambrai rokowania pokojowe. Papież miał zachować swoje państwo, ale pod warunkiem przyjęcia konkretnych zobowiązań wobec cesarza. Dopiero jednak w Bolonii miało dojść do pojednania. 22 i 24 lutego Karol V otrzymał z rąk Klemensa VII najpierw żelazną koronę królów lombardzkich i koronę cesarską. Odtąd papież porzuci politykę, zadowalając się spotkaniami w Marsylii w październiku-listopadzie 1533 roku z królem Franciszkiem I z okazji ślubu wnuczki swego stryjecznego brata, Katarzyny Medycej- skiej, z przyszłym królem Henrykiem II,