PAPIEŻ. PASTERZ KOŚCIOŁA POWSZECHNEGO – KONTYNUACJA

Ostatnimi aktami Piusa VII przygotowanymi przez Consalviego były konkordaty: z Hiszpanią, z Sardynią, z Bawarią w 1817 roku, z Królestwem Obojga Sycylii w 1818 roku, z Prusami i Prowincjami Reńskimi w 1821 roku. Rok 1823 był niezwykle trudny dla Piusa VII, którego zdrowie, mocno osłabione doznanymi przeżyciami, pogarszało się szybko. Gdy w dniu 16 lipca 1823 roku pożar trawił Bazylikę Sw. Pawła za Murami, papież był już półprzytomny. Zmarł 20 sierpnia, „Charakterystycznymi cechami jego charakteru były łagodność i umiarkowanie” – głosiło epitafium, ułożone przez jego wiernego współpracownika, kardy- nała Ercole Consalviego, który poszedł za nim do grobu pięć miesięcy później.

28 września 1823 roku kardynałowie wybrali papieżem człowieka bardzo chorego, Annibale della Genga, który przyjął imię Leona XII. ,,Wybraliście trupa” – oświadczył elektorom. Był to pobożny ksiądz o surowych zasadach, poszukujący samotności w swojej kaplicy i gabinecie, wróg przepychu i wystawności. Chateaubriand pisał o nim jako człowieku ,,o dużej tuszy oraz pogodnym, a zarazem smutnym wyglądzie’’. Leon XII troszczył się bardzo o świętość życia duchowieństwa oraz moralność publiczną. Podbudował on wielce swoją pobożnością licznych pielgrzymów Roku Świętego 1825, pierwszego od rewolucji francuskiej i jedynego w XIX wieku. Niewiele jest wydarzeń za jego pontyfikatu godnych podkreślenia, wyjąwszy konkordaty z Niderlandami, Królestwem Hanoweru i wieloma państwami kontynentu amerykańskiego oraz energiczną akcję przeciwko karbonariuszom. Leon XII zmarł nagle 10 lutego 1829 roku.

Konklawe z 1823 roku wybrało człowieka chorego, konklawe z roku 1829 wyniosło zaś na tron papieski na pół sparaliżowanego Francesco Saverio Castiglioniego: przyjął on imię Piusa VIII na znak czci dla Piusa VII, który mianował go kardynałem. Nowy papież, znakomity znawca prawa kanonicznego, biegły w Piśmie Świętym, doskonały administrator, miał świadomość wielkiej odpowiedzialności za powierzoną mu godność. Nie dziwiono się zatem, gdy podejmował energiczną akcję przeciwko gallikanom, liberałom, wolnomularzom, a także przeciwko amerykańskim sektom protestanckim. Wybrany przez umiarkowane skrzydło Świętego Kolegium, szybko okazał się zawziętym przeciwnikiem modnych idei. Ale nazajutrz po wybuchu rewolucji lipcowej 1830 roku, która obaliła we Francji Karola X, papież doradzał biskupom udzielić poparcia monarchii lipcowej. Pontyfikat Piusa VIII trwał zaledwie 20 miesięcy. Zakończył się 30 listopada 1830 roku, w chwili gdy wybuchały nowe niepokoje republikańskie w jego państwie. Można postawić sobie pytanie, czy nie były one pobudzane lub przynajmniej mocno popierane przez przyszłego Napoleona III200, związanego ze zrodzonym na północy ruchem rewolucyjnym.