Monthly Archives Wrzesień 2017

François Michel Louvois – minister wojny, organizator potęgi wojskowej Francji za Ludwika XIV (przyp. tłum.). rzali biednych, nędznie żyjących proboszczów przeciwko bogatym beneficjentom prebend kościelnych, przyznawanych przez króla „w porozumieniu z papieżem”. Ślad tego demagogicznego apelu odnaleźć można w tzw. zeszytach skarg Stanów Generalnych z 1789 roku oraz w listach mówców Legislatywy i Konwentu, Apelanci wykorzystali również proces wytoczony na synodzie w Embrun biskupowi Soanenowi, liczącemu wówczas 90 lat, przez kardynała Fleury (1653-1743) – ministra Ludwika XV. Zmobilizowali lokalne parlamenty, które głosowały przeciwko Stolicy Apostolskiej i monarchii, co skłoniło historyków do stwierdzenia, że „parlamentarny jansenizm to odległy republi- kanizm”190. Klemens XI potępił apelantów konstytucją Pasfo- ralis oiiicii ogłoszoną w 1718 roku. W tym czasie zmarł Ludwik XIV, a 19 marca 1721 roku zakończył życie Klemens XI.

Każdy kryzys skłaniał papieży do zwoływania biskupów Kościoła Powszechnego na konsultacje za pośrednictwem soborów powszechnych, 8 na Wschodzie od IV do IX stulecia, 13 na Zachodzie od XII do XX wieku, Najbardziej doniosłe znaczenie miał Sobór Trydencki, trwający – co prawda z przerwami – prawie 20 lat (1545-1555 i 1559-1563), który przeciwstawił reformacji protestanckiej kontrreformacją katolicką, O ile sobory powszechne, ogólnie biorąc, określały wyraźnie doktrynę Kościoła i wywierały zawsze dobroczynne skutki, o tyle decyzje nie zawsze spotykały się z jednomyślnym uznaniem: dlatego przedłużały się następstwa początkowego kryzysu, dlatego również rodziły się niekiedy nowe kryzysy. Na przykład nazajutrz po Soborze Watykańskim I (1869-1870) powstał w Niemczech Kościół starokatolicki, skupiający przeciwników konstytucji Pastor aeternus, która głosiła nieomylność papieża w kwestii dogmatów. Sobór Watykański II (1962-1965) wyłonił podwójną opozycję: integrystów, którzy początkowo bardziej ,,papiescy” niż papież, odmawiali uznania tego, co Włosi nazywają aggior- namento, to znaczy dostosowania Kościoła do pewnych zmian zachodzących w społeczeństwie, oraz opozycję progresistów, mniej lub bardziej podatnych na wpływy marksizmu, przekonanych o tym, że ,,teologia powinna być klasowa i przekształcać się w strategiczno-taktyczny instrument rewolucji”295.

Ewangelizacja narodów stanowiła ważny cel pontyfikatu Pawła VI, co podkreślił on przyjmując imię Apostoła. Papież rozwinął starania swych poprzedników na rzecz autochtonizacji kleru na wszystkich szczeblach. W ten sposób w samej tylko Czarnej Afryce od 1952 do roku 1978 liczba biskupów miejscowych zwiększyła się z 2 do 221, a kardynałów z 0 do 8, podczas gdy w tym samym okresie ogólna liczba katolików środkowej części kontynentu afrykańskiego wzrosła z 12 do 39 milionów. Niektóre z podróży papieskich, na przykład do Ugandy, Indii, Kolumbii, a przede wszystkim długa podróż w listopadzie-grudniu 1970 roku na Daleki Wschód, od Filipin do Australii przez Hongkong, Indonezję i Oceanię, miały na celu zbadanie na miejscu, czy istnieją warunki dla realizacji i rozwijania działalności misyjnej. W tym właśnie duchu ogłosił Paweł VI dnia 8 grudnia 1975 roku adhortację apostolską Evangelii nun- tiandi na temat ewangelizacji we współczesnym świecie.