PAPIESKI SEKRETARIAT STANU

Złożoność zadań powierzonych Sekretariatowi Stanu jest tego rodzaju, iż trudno porównywać ten organ o wyjątkowym rzeczywiście charakterze z organami rządów państwowych. Sekretariat Stanu posiada z grubsza biorąc kompetencje zbliżone do kompetencji gabinetu szefa państwa, generalnego sekretariatu rządu, ministerstwa spraw zagranicznych, ministerstwa spraw wewnętrznych oraz ministerstwa informacji. Sekretarz stanu nie jest szefem rządu: jest tylko pierwszym współpracownikiem papieża. Paweł VI często przypominał, że Sekretariat Stanu jest sekretariatem papieża: Secretaria Status seu Papatis.

Od św. Piusa X aż do roku 1967 Sekretariat Stanu obejmował dwie sekcje: Spraw Zwyczajnych oraz Spraw Nadzwyczajnych. Podział ten zniknął 15 sierpnia 1967 roku, kiedy Paweł VI stworzył Urząd Międzynarodowych Spraw Kościelnych. W rzeczywistości, choć dawna sekcja publicznych spraw kościelnych, która stała się Urzędem, została oddzielona prawnie od Sekretariatu Stanu, to zachowała z nim ścisłe związki i sekretarz stanu pełnił funkcję prefekta Urzędu Międzynarodowych Spraw Kościelnych, przy czym Urząd ten, podobnie jak Sekretariat, utrzymywał stosunki z przedstawicielami dyplomatycznymi Stolicy Apostolskiej, a pomieszczenia przydzielone obu organom były wspólne.

Sekretarza stanu wspomaga substytut, którego obowiązki są tak ważne, że chętnie uważa się go za ,.kluczowego człowieka” Stolicy Apostolskiej. Pozostając w stałym kontakcie z dyplomatycznymi przedstawicielstwami Watykanu na świecie, substytut zapewnia jednocześnie łączność Stolicy Apostolskiej z misjami akredytowanymi przy papieżu: jest on również kierownikiem sekcji szyfrów i paszportowej: utrzymuje korespondencję i łączność z instytucjami międzynarodowymi: przygotowuje nominacje wyższego personelu Stolicy Apostolskiej, zwłaszcza personelu dyplomatycznego: precyzuje problemy wysuwane przez przedstawicieli dyplomatycznych Stolicy Apostolskiej na konferencjach