ŚWIĘTY PIUS X – KONTYNUACJA

Konklawe po śmierci św. Piusa X zgromadziło kardynałów przybyłych z krajów będących w stanie wojny. Niemniej jednak osiągnęli oni porozumienie co do nazwiska kardynała Giacomo della Chiesa, który został papieżem o imieniu Benedykta XV (1914-1922), Jego względnie krótki pontyfikat poświęcony był przede wszystkim poszukiwaniu pokoju. W tej trosce papież, który pełnił obowiązki substytuta sekretarza stanu, zanim został arcybiskupem Bolonii, interweniował wielokrotnie u państw wojujących. Niewiele go słuchano, a papieska akcja na rzecz pokoju nie zawsze była dobrze rozumiana przez przeciwne strony, skłonne podejrzewać papieża o akceptację poglądów ich wrogów.

Gdy wreszcie zakończyła się wojna, zawarciu pokoju towarzyszył poważny incydent pomiędzy Włochami i Stolicą Apostolską. Rząd włoski bowiem sprzeciwił się podczas konferencji w Wersalu wszelkiemu udziałowi Watykanu. Watykan uzyskał jednakże na mocy artykułu 483 traktatu wersalskiego oraz dołączonego doń pisma lorda Balfoura (1848-1930), brytyjskiego ministra spraw zagranicznych, oficjalne uznanie kompetencji Stolicy Apostolskiej we wszystkich kwestiach interesujących misje katolickie. Nawiązane w kuluarach kontakty umożliwiły zawarcie porozumienia z Francją, które przywracało stosunki dyplomatyczne i przyznawało rządowi francuskiemu „prawo wglądu” w nominacje biskupów.

Benedyktowi XV zawdzięczamy ogłoszenie w 1917 roku Kodeksu prawa kanonicznego i różnych dokumentów, zwłaszcza w sprawie spirytyzmu oraz teozofii. Zmarł 22 stycznia 1922 roku. Był to czwarty papież-więzień Watykanu i trzeci, którego pontyfikat sprawowany był wewnątrz niewielkiej posiadłości papieskiej. Jego następca zrzuci jarzmo narzucone Stolicy Apostolskiej 20 września 1870 roku.

Wykluczenie Watykanu z udziału w konferencji pokojowej nastąpiło już w kwietniu 1915 roku Da mocy traktatu londyńskiego z inicjatywy włoskiego ministra spraw zagranicznych Sonnino (przyp. red.).